Circulaire gebiedsontwikkeling

Via de nieuwsbrief van Platform31 bereikte mij het “Groenboek circulariteit en gebiedsontwikkeling”. In de inleiding stond een intrigerende passage:

Een valkuil is dat circulariteit als extra doel aan het lijstje wordt toegevoegd en vervolgens wegvalt tegen andere doelen als betaalbaar en snel willen bouwen. Dit is onnodig, want een circulaire economie zal alleen vorm krijgen als er betaalbaar en snel gebouwd kan worden.

??

Eh, misschien is niet-bouwen een optie (staat immers bovenaan de circulariteitsladder*)? En waarom moet er per se snel gebouwd worden? Slow-building lijkt me best een aantrekkelijke stroming, zeker als daar tal van natuurlijke processen in worden gebruikt, bijvoorbeeld het kweken van bakstenen uit mycelium. Betaalbaar: ja, maar hoe bepaald: investeringskosten of levensduurkosten? Of maatschappelijke kosten? Wie betaalt wat? En wie bepaalt eigenlijk de omvang van de kosten?
Ik hanteer tegenwoordig de stelling “hoe duurder hoe duurzamer”. Als het goedkoper wordt, hebben we de neiging meer te consumeren, meer troep weg te halen bij de Action, meer weg te gooien in de gescheiden afvalbak. Dure spullen, daar ben je zuinig op, die repareer je, daar koop je minder van en daar zijn dus minder grondstoffen voor nodig.
Verder is het wel een lezenswaardig groenboek, lekker pragmatisch, niet alles hoeft in één keer perfect te zijn, daar hou ik wel van. Met stappen als “waarom ontwikkel ik eigenlijk”? En “bereik ik mijn doel wel?” (Een pleidooi voor goed monitoren en meten, ik ben voorstander.)

————————————————————
*: de circulariteitsladder, ook wel de R-9 strategie genoemd, omvat tien treden van circulariteit: Refuse-Rethink-Reduce-Reuse-Repair-Refurbish-Remanufacture-Repurpose-Recycle-Recover Energy, in afnemende volgorde van wenselijkheid. Deze stappen worden overzichtelijk uitgelegd in bijvoorbeeld deze infographic van het Planbureau voor de Leefomgeving. Zie ook de publicatie “Circulaire economie: wat we willen weten en kunnen meten – Systeem en nulmeting voor monitoring van de voortgang van de circulaire economie in Nederland” (PBL 2018, publicatienummer 2970).